Podatek katastralny od lat funkcjonuje w wielu krajach Europy. Jego wprowadzenie w Polsce wciąż budzi jednak spore kontrowersje. Zgodnie z zapowiedziami Resortu Finansów do końca 2024 roku powinny powstać nowe przepisy o podatku od budowli wykorzystywanych w biznesie.
Planowane zmiany MF są następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 października 2023 r. sygn. 23/19. W wyroku tym Trybunał stwierdził, iż opodatkowanie miejsca garażowego posiadającego księgę wieczystą w budynkach wielorodzinnych stawką wyższą niż garażu bez odrębnej własności jest niezgodne z konstytucją. Według Trybunału zakwestionowana zasada prowadziła do nierównego traktowania podatników. Przy tej okazji powstałoryzyko, iż sprawa budowli i garaży będzie okazją do szerszych zmian w tym podatku.
Jedną z ewentualnych zmian mogłoby być wprowadzenie podatku katastralnego, który od lat budzi wiele obaw wśród właścicieli nieruchomości w Polsce. Podatkiem katastralnym nazywa się daninę pobieraną od wartości katastralnej nieruchomości tj. wartość nieruchomości. Mówiąc wprost, im dana nieruchomość jest droższa, tym wyższą opłatę należy odprowadzić. Zazwyczaj przyjmuje się, że to ok. 1-2%. Można zatem z łatwością przyjąć, że często wysokość potencjalnego podatku katastralnego byłaby wyższa niż przy obowiązującym kształcie podatku od nieruchomości. Przy wprowadzeniu takiego podatku mogą być brane również takie czynniki jak lokalizacja, metraż, zabudowa czy rodzaj budynku. Z tego powodu wiele osób obawia się, że nie będzie ich stać na płacenie podatku.
Ewentualne wprowadzenie podatku katastralnego na kanwie polskich przepisów budzi liczne obawy. Z perspektywy bowiem osób prywatnych wprowadzenie podatku może stanowić ogromne obciążenie finansowe. Wiele osób mogłoby zostać bowiem zmuszonych do sprzedaży domu, gdyż nie byłoby ich stać na uregulowanie daniny, która dla gmin i jednostek samorządu oznaczać będzie z kolei dodatkowe źródło środków do budżetu.
Wśród kontrowersji dotyczących wprowadzenia podatku katastralnego wskazuje się na obawę znacznego osłabienie skłonności właścicieli nieruchomości do ich remontowania lub modernizowania. Obawa ta miała by być bowiem podyktowana wzrostem wartości nieruchomości, która w prostej drodze równocześnie wiązałaby się ze zwiększeniem kwoty należnego podatku.
Na końcu nie można zapomnieć o wynajmujących w stosunku do których pojawia się ryzyko zwiększenia kosztów wynajmu i użytkowania nieruchomości, w szczególności w bardziej atrakcyjnych lokalizacjach, gdzie podatek byłby odpowiednio wyższy np. dużych miastach.
