Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 25 stycznia 2024 r. wydał dwa wyroki (sygn. akt II FSK 545/21 i sygn. akt II FSK 807/21 – łączne rozpoznanie) w których stwierdził możliwość korygowania stawek amortyzacji za lata, które nie uległy jeszcze przedawnieniu. Stanowi to kolejny przejaw korzystnych zmian dla podatników na gruncie kształtującej się linii orzeczniczej. Podobne stanowisko zostało pierwszy raz zaprezentowane w prawomocnym wyroku NSA w wyroku z dnia 3 lutego 2022 r. sygn. akt sygn. II FSK 1413/19.
Powyższe zmiany są korzystne dla podatników, w szczególności dla przedsiębiorców, którzy ponieśli stratę podatkową w okresie pandemii COVID-19. Podatnicy bowiem na gruncie powyższego orzeczenia otrzymali możliwość skutecznego zarządzania stratą podatkową poprzez zwiększanie lub zmniejszanie stawek amortyzacyjnych. Sprawy w których łącznie orzekał NSA dotyczyły spółki leasingowej, która wystąpiła z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnych w zakresie możliwości dokonania wstecznej zmiany stawek amortyzacyjnych dla wybranych środków trwałych poprzez ich obniżenie. Przedmiotem rozważań w tych sprawach była wykładnia językowa art. 16i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), który w ocenie spółki pozwalał zarówno na zmianę stawek na okresy przyszłe, jak i przeszłe. Przepis ten stanowi, iż podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
Organy podatkowe poddały w wątpliwość stanowisko spółki. W ich ocenie na gruncie wskazanego przepisu zmiana stawek możliwa była wyłącznie w okresach przyszłych, gdyż zawarte w przepisie określenie „od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego” według nich odnosiło się do każdego następnego roku po roku, w którym podatnik podjął decyzję o zmianie.
NSA przychylił się do skarg kasacyjnych i uchylił interpretacje indywidualne wydane w sprawie. NSA zaprzeczył dotychczasowemu stanowisku prezentowanym w sprawie. NSA powołał się przy tym na wykładnię systemową wewnętrzną z której w jego ocenie wynika, istnieje możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych raz w roku. Na gruncie zaś wykładni celowościowej stwierdził, że ustawodawca pozostawił podatnikom swobodę, co miało wynikać z uzasadnienia projektu ustawy.
