Zdaniem fiskusa, sprzedaż posiłków typu fast food podlega opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 8%, nawet jeżeli placówka gastronomiczna nie zapewnia kupującemu stolika, sztućców czy obsługi kelnerskiej. Spora część przedsiębiorców bazuje jednak w tej kwestii na stanowisku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), uznając za prawidłową stawkę VAT w wysokości 5%.
W wyroku z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie C-703/19, TSUE orzekł, że w sytuacji, w której klient decyduje się konsumować posiłek poza lokalem lub poza miejscem udostępnionej infrastruktury, to mamy do czynienia z dostawą żywności, opodatkowaną 5% stawką VAT.
Tym samym, na podstawie zaprezentowanego wyroku ukształtowało się stanowisko, zgodnie z którym w przypadku sprzedaży posiłków w lokalu gastronomicznym, gdzie klient korzysta z infrastruktury takiego lokalu, jego zasobów (w tym np. obsługi kelnerskiej), mamy do czynienia z usługą restauracyjną podlegającą opodatkowaniu stawką 8% VAT.
Przedmiotowa sprawa dotyczyła interpretacji ogólnej nr PT1.050.3.2016.156 wydanej w 2016 r. przez ówczesnego ministra finansów, w którego ocenie, dla sprzedawców gotowych dań zastosowanie ma 8 % stawka VAT. Urzędnicy w sprawie twierdzili, że cała działalność podatnika powinna zostać zakwalifikowana jako usługi związane z wyżywieniem, podlegające opodatkowaniu VAT według stawki 8 %. Przedmiotem rozważań było rozstrzygnięcie, czy w realiach sprawy mamy do czynienia z usługami związanymi z żywieniem, czy też z dostawą gotowych dań, do których ma zastosowanie stawka VAT 5 %. przyjęta przez przedsiębiorcę. Po drugiej stronie był z kolei podatnik, który prowadził placówkę gastronomiczną oferującą dania typu fast food zarówno na miejscu, jak i na wynos. Podatnik w sprawie podnosił, że w przypadku dostaw gotowych posiłków/dań, a nie do świadczenia usług gastronomicznych lub cateringowych, zastosowanie ma niższa stawka VAT, tj. 5%. Ostatecznie Trybunał uznał stanowisko podatnika za prawidłowe.
We wskazanym wyroku TSUE ponadto zdefiniował pojęcie „usług restauracyjnych i cateringowych” jako usługi obejmujące podawanie posiłków w miejscu kontrolowanym przez podatnika, w którym zorganizowano i udostępniono zasoby materialne i ludzkie, które gwarantują konsumentowi jakość usług wystarczającą do zapewnienia komfortu i bezpieczeństwa natychmiastowego spożycia tych potraw na miejscu. We wskazanej sprawie Trybunał rozstrzygał kwestię stosowania właściwej stawki VAT w uproszczonych schematach gastronomicznych.
Jednocześnie w ramach wyroku zostawiono sądom krajowym kwestię ustalenia katalogu okoliczności, których wystąpienie ma być decydujące dla oceny czy świadczenie podatnika mieści się w zakresie pojęcia „usług restauracyjnych lub cateringowych” czy też nie. Ostatecznie problematyka zastosowania właściwej stawki VAT w gastronomii fast food nie została przez TSUE całkowicie rozstrzygnięta.
Przywołane orzecznictwo TSUE odnosi się bowiem jedynie do poprzedniego stanu prawnego tj. wyrok ten miał praktyczne konsekwencje głównie w stanie prawnym obowiązującym w Polsce do 30 czerwca 2020 r . W chwili obecnej wśród ekspertów nadal pojawiają się wątpliwości co do obowiązania aktualnych przepisów. W opinii jednych ich treść przemawia za stanowiskiem Ministerstwa Finansów, natomiast inni stoją na stanowisku, iż mogą stać w sprzeczności z unijną dyrektywą.
W konsekwencji spór w zakresie stosowania właściwej stawki VAT w branży gastronomicznej wraca nie tylko z powodu wątpliwości co do wykładni starych przepisów, które były stosowane od 24 czerwca 2016 r. do 30 czerwca 2020 r., bowiem spór pozostaje aktualny na gruncie obecnie obowiązujących przepisów.
